Mentale ontspanning en stress beheersing,
de meest ondergeschoven preventieve gezondheid
maatregel überhaupt! (vervolg)
Vervolgens wordt het hormoon cortisol vrijgegeven. Dat begint bij de aanmaak van CRH (corticotropin-releasing hormone) in de hersenkern van de hypothalamus, dat op zijn beurt in de hypofyse de productie van ACTH (adrenocorticotroop hormoon) stimuleert en dat zorgt weer voor de aanmaak van cortisol in de bijnieren.
Directe effecten van stress/cortisol!
Cortisol zorgt ervoor dat onze bloedsuikerspiegel stijgt, waardoor onze vetstofwisseling daalt en waardoor extra suikers naar onze spieren kunnen worden gebracht, die hebben immers nieuwe energie nodig. Deze cortisolproductie onderdrukt de kracht van ons immuunsysteem en beperkt het gebruik van ons cognitieve denken, want de stresssituatie is belangrijker dan wonden genezen, doelen bedenken, ons eten verteren, onze stofwisseling op gang houden en virussen bestrijden. Door de verhoging van onze bloedsuikerspiegel maken we o.a. ook meer vrije radicalen aan, die ons immuunsysteem nog verder verzwakken en waardoor schadelijke stoffen nog minder goed afgebroken kunnen worden. Het gevolg is dat ons lichaam minder goed wordt beschermd tegen allerlei ziekteverwekkers en op den duur pakt dat negatief uit voor onze weerstand en gezondheid.
Oorzaak van versnelling van de meeste chronische aandoeningen!
Chronische stress wordt onder andere door de overproductie van cortisol in verband gebracht met diabetes 2, overgewicht, spijsverteringsklachten, hart- en vaatziekten en kanker. Chronische stress vreet je lichaam als het ware op van binnenuit en zorgt er bovendien voor dat we negatiever en primitiever denken, ongezonder gaan eten en inactiever worden.
De vecht-/vluchtreactie hebben wij primaten miljoenen jaren echt nodig gehad, daarom is dat systeem ook geëvolueerd in ons lijf. We moesten immers tijden lang vaak vluchten en vechten. Dat was aan de orde van de dag. Tegenwoordig hebben we die vecht-/vluchtreactie echter eigenlijk alleen nog maar nodig als we in dergelijke situaties komen als onze voorouders, als we moeten jagen - doen we niet meer -, moeten vluchten - doen we ook niet meer -, of moeten vechten, ook dat doen we niet meer, of in ieder geval is het, gelukkig voor de overgrote meerderheid van ons, geen regelmatige activiteit in ons leven. Ons stresssysteem maakt echter helaas geen onderscheid tussen stress van vechten, vluchten of jagen en stress van mentale spanningen, irritaties, drukte, te lange to do lijst, negatieve emoties, verdriet, problemen in de relatie of met de financiën, zorgen om de kids, boosheid en frustratie, overload, enz. Zodra stress de kop opsteekt, door een gebeurtenis of door ons denken, reageert ons lichaam identiek, de vecht-/vluchtreactie wordt geactiveerd en de hormonenkettingreactie kan zijn werk gaan doen.
Oorzaak van directe verlaging van de gezondheid en kwaliteit van leven!
Op lange termijn liggen de meeste chronische ziekten op de loer, op korte termijn zorgt stress voor vermoeidheid, hoge bloeddruk, hoofdpijn, slechter slapen, rugklachten, darmklachten, harde maag, oorsuizen, hartkloppingen, nekklachten, oppervlakkiger ademen, hogere spierspanning, duizeligheid en misselijkheid, minder regie over voeding, hogere kans op teveel alcohol, roken en drugsgebruik, geïrriteerdheid, meer piekeren, toename cynisme, onrust, sneller boos, concentratieproblemen, moedeloosheid, negatief denken, ‘het niet aankunnen’ gevoel, om maar een paar effecten te benoemen.
Alarmfase 1!
Als we weten wat chronische stress doet met onze gezondheid en leef kwaliteit, maar ook met onze mindset en ons gedrag, dan zou het toch alarmfase 1 moeten zijn van de WHO, Gezondheidsraad, overheden en gemeenten om mensen te helpen bij mentaal ontspannen? Helaas is dat niet het geval, de zorg komt met symptoombestrijders in actie, behandelingen worden pas toegewezen als de burn-out al is bereikt, maar primaire preventie op dit vlak is bijna niet te vinden.
De stress management coach!
Wat een mooie kans voor de fitnessbranche om in te ondersteunen. Bewegen is al een mooie preventieve maatregel tegen stress en als sector bewegen we al een tijdje richting leefstijlondersteuning. Als wij mensen kunnen helpen in bewustwording over stress en laagdrempelige maatregelen kunnen aanreiken om mentaal te ontspannen, dan vullen we een belangrijk zo niet cruciale preventieve gezondheid hiaat.
Yoga goeroes worden of meditatie meesters?
Moeten we daarvoor allemaal Yoga goeroes worden of meditatie meesters? Zeker niet, maar we hebben wel kennis nodig over hoe ons zenuwstelsel werkt, wat de risico’s zijn en hoe we ons parasympatisch zenuwstelsel kunnen activeren en dat kunnen conditioneren in onze leefstijl. Daarom ben ik enthousiast over de nieuwe NL Actief niveau 4 Leefstijlcoach opleiding. Hierin wordt stress & ontspanning als thema meegenomen, maar ook thema’s als mindset, slaap, voeding en beweging.
Het sportcentrum als lokaal kenniscentrum voor leefstijl- en preventie, dat is wat er gaat gebeuren voor de sport- en fitnesscentra die ervoor kiezen om mensen breed te gaan ondersteunen naar duurzame gedragsverandering.
John van Heel
EFAA en Leefstijlclub
Bron: Boek: Je brein als medicijn, hoe doe je dat?
Ps: Kijk gerust eens naar de nieuwe leefstijlcoachopleiding op www.efaa.nl en naar de leefstijlprogramma’s voor sportcentra en fysiopraktijken op www.leefstijlclub.nl
